ABS sistemi, aracın yol üzerindeyken kararlılığını, manevra ve durma kabileyitinin verimliliğine olumlu şekilde etki eden bir fren sistemidir.
Dört-tekerlek ABS, tekerleklerin kimi yerlerde kilitmesine engel olarak sürücülere acil frenleme durumlarında kararlılık ve yön kontrolü imkanı vermektedir.
Dünya genelinde ilk olarak 1936 senesinde Almanya’da geliştirilen ve patenti alınan ABS, Almanca “antiblockiersystem.” ifadesinin kısaltılmış şeklidir ve İngilizcesi de benzer anlamdaki Anti-lock Brake System dir.
ABS, araç tekerleklerinde dönme hızını hissederek tekerleklerin çekiş kaybettiği ve kilitlenmek üzere olduğunu algılayan sensörler bulunur. Elektronik kontrol ünitesi (ECU- Electronic Kontrol Unit) kendisine gelen bu sinyalleri yorumlamak suretiyle, fren basıncını değiştirerek tekerlek kilitlenmesinin önüne geçen hidrolik kontrol ünitesine (HCU- Hydraulic Kontrol Unit) komutlar iletmektedir.
ABS Çalışma Prensibi:
Araç şoförü dört-tekerlek ABS ‘li bir aracın fren pedalına sıkı bir şekilde ve aniden bastığında, sistem otomatik olarak fren basıncını araçta bulunan bütün tekerleklerde düzenleyerek, tekerlek kilitlenmesinin önüne geçmek için her tekerleğin fren basıncını birbirinden etkilenmeksizin ayarlar.
ABS, frenleri saniyede 18 defa kadar pompalayarak, sürücülere belirli ölçüde araç yönlendirme imkanını tanımakta ve bir çok kazanın böylece önüne geçmektedir.
ABS lerde İki ve Dört Tekerlek Farkı
Dört-tekerlek ABS, acil durma koşullarında taşıt kararlılık ve geliştirilmiş manevra yeteneğini sürdürmek için tasarlanmıştır. Dört-tekerlek ABS donatılmış bir taşıtta frenleme sistemi, dört tekerleğin her birinde tekerlek kilitlenmesini önleyerek, sürücüye geliştirilmiş yönlendirme kontrolü sağlamak için frenleme basıncını düzenler.
Arka-tekerlek ABS ise, daha çok kamyonet, minibüs ve spor taşıtlarda görülmekte ve sadece arka tekerleklerin tekerlek kilitlenmesini önlemek için kullanılmaktadır. Bu sistem sürücüye doğrultu kararlılığını sürdürmek ve taşıtın arkasının yanlara kaymasını önlemekte yardımcı olmaktadır. Arka-tekerlek ABS sistemlerinde ön tekerleklerin hâlâ tıpkı geleneksel frenlerdeki gibi kilitlenme eğilimi vardır. Eğer kilitlenme olursa, sürücü fren pedal basıncını ön tekerleklerin tekrar dönmeye başlamasına yetecek kadar azaltmalıdır. Böylece sürücü aracı yönlendirebilir.
ABS’nin çalıştığını Nereden Anlarız?
ABS’lerin büyük kısmında sistemin çalışır halde olması aracın sürücüsü vasıtası ile bilinebilmektedir. Sürücü araç içinden mekanik bir ses duyar ve bazı basınç dalgalanmalarını veya fren pedalının sertliğinin giderek yükseldiğini fark eder. Gürültü işitildiğinde veya basınç dalgalanmaları hissedildiğinde, ayağın fren pedalında tutulması gerekmektedir. Sert basınç uygulamasına ara verilmemelidir.
ABS ile yapılması ve yapılmaması gerekenler
Direksiyon Konrolüne Önem Verin
Dört tekerlek ABS, acil frenleme durumunda sürücünün yön kontrolü yapmasını sağlar. Yönlendirme sırasında taşıt tam olarak duruncaya kadar, ayağınızı fren pedalına sertçe basılı olarak tutun. Ayağınızı fren pedalından ayırmayın zira bu ABS’yi ayırır. ABS ile frenleme sırasında yönlendirme yeteneğiniz olsa bile, taşıtınız kaygan yolda kuru yoldaki kadar keskin dönemeyebilir. Arka-tekerlek ABS’li taşıt kullanan sürücüler dikkatli ve sertçe fren yapmalı ve tekerleklerin kilitlenmeye başladığını hissettiklerinde, basıncı bir miktar azaltmalıdırlar.
Her Zaman Ayak Fren Üstende Durmalı
Yönlendirme yaparken dört-tekerlek ABS’nin uygun çalışmasını sürdürmek için fren üzerinde sert ve sürekli basıncı koruyun. Fren pedalı salınımlar yaparken bile freni pompalamaktan kaçının. Ancak, arka-tekerlek ABS ile donatılmış taşıtlarda, ön tekerleklerin geleneksel frenler gibi kilitlenme eğilimi vardır. Eğer kilitlenme olursa, sürücü taşıtı yönlendirebilmek için, fren pedal basıncını ön tekerleklerin tekrar dönmeye başlamasına yetecek kadar azaltmalıdır.
ABS İle Yola Çıkmadan Uygun Yerlerde Pratik Yapın
ABS çalışırken meydana gelen basınç dalgalanmalarının nasıl hissedildiğini öğrenin. Acil frenleme yapmak için boş alanlar ve park yerleri uygun olabilir.
Gürültüden Panik Olmayın
ABS-donatılmış taşıtla fren yaparken meydana gelen mekanik gürültüler ve/veya küçük pedal titreşimlerinden paniklemeyin. Bu koşullar normaldir ve sürücünün ABS’nin çalıştığını anlamasını sağlar.
Aracın Kullanım Prosedürüne Bakın
ABS ile ilgili ilave sürüş bilgileri için aracın kataloğuna bakmayı ihmal etmeyin.
ABS’li Aracı Sakin Kullanın
ABS’li taşıt size virajları hızlı dönme, şeritleri ani değiştirme veya ani manevralar yapma hakkı vermez. Bu tür davranışlar ne uygun ne de güvenlidir.
Sürekli Bir Şekilde Frenleri pompalamayın
Dört tekerlek ABS’li taşıtlarda freni pompalamak, sistemi açıp kapatmaktadır. ABS frenleri sizin yerinize otomatik ve çok daha hızlı oranda pompalamakta ve iyi yön kontrolü sağlamaktadır.
Güvenli Duruş İçin Yeterince Mesafe Olmalı
Olumlu yol şartlarında öndeki taşıtlariçin üç saniye, Olumsuz yol koşullarında ise daha fazla süre arkadan takip mesafesi bırakılmalıdır.
Unutmayın
ABS genellikle ıslak yüzeylerde ve buzlu veya sertleşmiş kar kaplı yollarda iyi frenleme sağlayabilmektedir. Her ne kadar genellikle geleneksel sistemlerdeki sert frenlemede karşılaşılan tehlikeli tekerlek kilitlenmesi kadar olmasa da, kumlu çakıllı yollarda veya yeni yağmış kardaki frenlemede durma süreleri daha uzun olabilir.